ΤΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΑ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ - Η ΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥΣ

Μετά το κλείσιμο των αρχαίων ναών, μαζί με αυτούς και του Δελφικού μαντείου, στους Βυζαντινούς χρόνους, τον 4ο μ.Χ. αιώνα, η πόλη των Δελφών έπεσε σιγά-σιγά σε παρακμή. Παρ' όλα αυτά κρατήθηκε ζωντανή για 2-3 αιώνες ακόμη, μέχρι περίπου τον 7ο μ.Χ. αιώνα, οπότε και ερημώθηκε εντελώς αφού πρώτα λεηλατήθηκε, μεταξύ άλλων και απο τους Σλάβους. Εγινε τότε και έδρα χριστιανικής επισκοπής, αν και μάλλον δεν πληρούσε τα πληθυσμιακά κριτήρια για κάτι τέτοιο. Ισως αποφασίστηκε ως αντιστάθμισμα στην σημασία του τόπου για την αρχαία θρησκεία και στις  μνήμες που έμεναν ακόμα έντονα ζωντανές.

 Την πρωτοχριστιανική ιστορία των Δελφών μας θυμίζουν κάποια πανέμορφα ψηφιδωτά που σήμερα εκτίθενται στον εξωτερικό χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου και ανήκουν σε τρίκλιτη βασιλική εκκλησία του 5ου μ.Χ. αιώνα που βρέθηκε στην είσοδο της σύγχρονης πόλης των Δελφών το 1959.

Δημοσιεύματα εκείνης της χρονιάς περιγράφουν το γεγονός:

Εφημερίδα το ΒΗΜΑ, 18 Οκτ. 1959

ΜΙΑ ΤΥΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΣ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΔΕΛΦΟΙ

Πολύτιμα λείψανα μιας επιβλητικής βασιλικής ευρέθησαν θαμμένα εις το ιερόν έδαφος

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΠΡΟΣΤΙΘΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Εχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τους Δελφούς ως ανήκοντας αποκλειστικά στην ειδωλολατρικήν αρχαιότητα. Μια τυχαία όμως ανακάλυψις και η κατόπιν προσεκτική ανασκαφή ενός αγνώστου μέχρι σήμερα μνημείου, έρχεται να προσθέσει μιάν ακόμη εποχή στην Ιστορία του τόπου την παλαιοχριστιανική.

Πράγματι, στις αρχές του καλοκαιριού, μέσα στο χωριό των Δελφών και έξω ακριβώς απο την είσοδο της τουριστικής αστυνομίας, βρέθηκε ένα μεγάλο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου. Μια τρίμηνη ανασκαφή φανέρωσε πως πρόκειται για το δάπεδο μιας μεγάλης τρίκλιτης βασιλικής συνολικού μήκους 35 μέτρων!

 

Το πρώτο ψηφιδωτό δάπεδο, είναι το δάπεδο του μεσαίου κλίτους της βασιλικής και σώζεται σε μήκος 18,50 μ. και πλάτος 3-4,50 μ.

Η συνέχισις της ανασκαφής έφερε στο φώς περί τα 100 τετραγωνικά μέτρα ψηφιδωτού δαπέδου.

Ο πλούτος των θεμάτων, και η καλλιτεχνική τους ποιότης το καθιστούν ένα απο τα σημαντικότερα μνημεία της παλαιοχριστιανικής τέχνης στην Ελλάδα και αποτελεί την πρώτη, αλλά και βέβαιη μαρτυρία για την ακμή των Δελφών κατά τον 5ον μ.Χ. αιώνα.

Δυστυχώς, μέρος μόνον του μνημείου αυτού εσώθη έως σήμερα. Η μία του πλευρά έχει καταστραφή απο νεώτερα χτίσματα, σπίτια και αγωγούς. Αλλά τα σωζόμενα μέρη είναι επιβλητικά και μεγάλων διαστάσεων.

Εκτός απο το τμήμα του δαπέδου που, καθώς είπαμε, φθάνει τα 100 τ.μ. οι τοίχοι του οικοδομήματος φθάνουν, εις το δυτικόν μέρος του ναού και του νάρθηκα σε ύψος 1,50-2 μ. Ετσι πλαισιωμένο το δάπεδο απο τους τοίχους του, δίνει μιαν ισχυρή εντύπωση πλούτου και μεγαλείου.

 

Το ψηφιδωτό έχει θέματα απο την καθημερινή ζωή, ζώα οικιακά και άγρια – ελάφια, παγώνια, άλογα σκυλιά, μια γάτα που κρατά ποντικό στο στόμα της- και στον νάρθηκα υπάρχουν δεκάδες πουλιών που είναι δοσμένα με αξαιρετική ακρίβεια και ωραιότατα χρώματα.

Τα ψηφιδωτά αυτά καθαρίζονται και στερεώνονται τώρα. Και μέσα στο πλαίσιο όλων των ανακαινίσεων των Δελφών ίσως να ήταν εφικτό να διατηρηθούν και τα ψηφιδωτά αυτά επι τόπου και να δίνουν στον επισκέπτη, δίπλα απο την εικόνα του αρχαίου μεγαλείου μια μαρτυρία της ζωντάνιας και της καλαισθησίας των πρώτων Χριστιανικών αιώνων. -  ΛΕΝΑ ΣΑΒΒΙΔΗ

 * Το ψηφιδωτό στην κορυφή του κειμένου παρουσιάζει την προσωποποίηση του καλοκαιριού που μας φέρνει τους καρπούς του.

 

Ακόμα μια δημοσίευση της εφημερίδας "Ελευθερία", 8 Νοε. 1959

---