Σε αρχαιολογικό δελτίο του 1964, μεταξύ των άλλων, γίνεται αναφορά απο την τότε έφορο αρχαιοτήτων Ιωάννα Κωνσταντίνου, στην εύρεση θολωτού τάφου ανατολικά των Δελφών, στη θέση του αρχαίου νεκροταφείου. Μεταγενέστερος των μυκηναϊκών τάφων (4ος αι. π.χ) και μικρός σε μέγεθος δεν προσφερόταν για να αναδειχτεί και να γίνει επισκέψιμος, είναι όμως σημαντικός για την σπανιότητα του είδους του στους Δελφούς. Η αξία του κειμένου έγκειται στην επιστημονική μεθοδολογία και περιγραφή των ευρημάτων που έχουν εξ' αρχής μεταφερθεί στο Μουσείο των Δελφών.
Αρχαιολογικό δελτίο 19 (1964)
β) Περιοχή «’Ανατολικού Νεκροταφείου»
Κατά τό τελευταΐον δεκαήμερον τοϋ μηνός 'Οκτωβρίου ένηργήθη μικρά σκαφική ερευνά πρός συστηματικήν άποκάλυψιν ύπογείου κυκλοτερούς θολωτοϋ τάφου,άνευρεθέντος τυχαίως έντός τοϋ εις τήν περιοχήν τοϋ άνατολικοϋ νεκροταφείου κειμένου κτήματος του...(έχει παραλειφθεί η ακριβής περιγραφή του σημείου καθώς αποτελεί ατομική ιδιοκτησία). Ή παρουσία τοϋ τάφου ένταϋθα έγένετο άντιληπτή έκ τής καταπεσούσης είς τό έσωτερικόν τής θόλου μιας έκ των καλυπτήριων πλακών τής οροφής της, τήν όποιαν έπεχείρησε νά μετακινήση ό ιδιοκτήτης τοϋ κτήματος.
Ό τάφος έχει έν κατόψει σχήμα κύκλου μή κανονικού καί καλύπτεται ύπό θόλου, έκτισμένης έκφορικώς διά μεγάλων καλώς είργασμένων κροκαλοπαγών λίθων.Τής έκφορας περιοριζομένης μέχρι ϋψους 2.60μ. Άπό τοϋ δαπέδου τοϋ τάφου, τό καταλειπόμενον μεταξύ τών τοιχωμάτων κενόν έφράσσετο διά τριών πλακών. Έξ αύτών μία μόνον έξακολουθεΐ νά εύρίσκεται εις τήν άρχικήν θέσιν της·ή δευτέρα,ώς έλέχθη άνωτέρω,κατέπεσεν έντός τοϋ τάφου καί ή τρίτη δέν άνευρέθη. Ή θύρα τοϋ τάφου, πλάτους 0,50μ. Καί ϋψους 0,70μ., κειμένη πρός Α., έφράσσετο δι ογκολίθου, όστις είχε καταπέσει καί κατάκειται έπί τών χωμάτων.
Είς τό άπλοϋν άνοιγμα τοϋ τάφου προσδίδει μνημειακήν όψιν τό ύπέρθυρον, τοϋ όποιου τό μήκος είναι 1.10μ. Καί τό ϋψος 0,30μ. Δρόμον κτιστόν δέν παρετηρήσαμεν, ίσως νά ύπήρχε καί λόγω τής ίσχυρας κλίσεως τοϋ έδάφους νά παρεσύρθη ύπό τών κατολισθησάντων χωμάτων.Τό δάπεδον τοϋ τάφου κεΐται βαθύτερον τής έπιφανείας τοϋ έδάφους, κατήρχοντο δέ έντός αύτοΰ διά τριών βαθμιδών. Έκ τών άνευρεθέντων κτερισμάτων ό τάφος τοποθετείται είς τόν 4ον π.Χ. αΙώνα. Τά διάφορα όμως κτερίσματα χρονολογικώς δέν είναι ένιαία. 'Επομένως πρέπει νά δεχθώμεν ότι αί ταφαί έγένοντο κατά διαστήματα άπό τών άρχών τοϋ αίώνος μέχρι τής τελευταίας αύτοΰ δεκαετίας. Τό τελευταΐον τοϋτο χρονικόν όριον δίδουν δύο χαλκά νομίσματα, έκ τών όποιων τό έν είναι κορινθιακόν καί τό έτερον φωκικόν 4. Τό σύνολον τών γενομένων ταφών δέν κατέστη δυνατόν νά έξακριβωθή, διότι τούς σκελετούς είχον άποσαθρώσει λιμνάζοντα ΰδατα, είσρέοντα είς τόν τάφον έκ τής άνωθεν αύτοΰ διερχομένης αϋλακος ύδρεύσεως τοϋ παρακειμένου έλαιώνος.
Έκ τών καλύτερον κάπως διατηρηθέντων κρανίων διεπιστώθησαν πέντε ταφαί -τά τρία έξ αύτών, ατινα πιθανώς άνήκον είς τούς τελευταίου ταφέντας νεκρούς, έκειντο πλησίον άλλήλων παρά τόν βόρειον τοίχον τής θόλου, είς τήν άντίθετον δέ πλευράν, πρός Ν., τά ετερα δύο. Πρέπει όμως προηγουμένως νά είχον ταφή καί άλλοι νεκροί, διότι είς τό βάθος τής θόλου, έναντι άκριβώς τής θύρας, εύρέθησαν συσσωρευμένα ύπολείμματα όστών μετά πολλών κτερισμάτων.
Μεταξύ αύτών συνελέγησαν περί τούς 45 φυσικοί άστράγαλοι μικροΰ ζώου καί δίσκος χαλκοϋ κατόπτρου, άτινα βεβαιοΰν ότι μία έκ τών παλαιοτέρων ταφών άνήκεν είς κορασίδα. Επίσης βέβαιον είναι ότι είς σκελετόν νεαράς γυναικός άνήκε τό έν έκ τών τριών πλησίον άλλήλων κειμένων κρανίων, διότι ύπό τοϋτο εύρέθη δίσκος χαλκοϋ κατόπτρου, είς τήν θέσιν δέ τών δακτύλων τής άριστεράς χειρός άργυροϋς δακτύλιος. Ό δακτύλιος ούτος είναι τοϋ ίδιου τύπου μέ τόν εύρεθέντα είς τάφον τοϋ Όμολίου, άλλ’ άπλούστερος. Τήν σφενδόνην τοϋ ήμετέρου αποτελεί σκαραβαίος έκ κορναλίνης, έπί τής έπιπέδου έπιφανείας τοϋ όποιου έγγλυπτος παράστασις χηνός. Τό είς κτερίσματα περιεχόμενον τοϋ τάφου ήτο σχετικώς πλούσιον. Συνελέγησαν περί τά πεντήκοντα διαφόρων ειδών άντικείμενα, τά πλείστα τών όποιων είναι προτομαί καί πήλινα είδώλια γυναικών, ατινα παρουσιάζουν ποικιλίαν τύπων. Έκ τών όλίγων εύρεθέντων άγγείων τά περισσότερα είναι ληκύθια μέ διακόσμησιν άνθεμίου ή δικτυωτοΰ. Άνευρέθησαν έπίσης δύο μικρά χάλκινα άγγεΐα καί δύο άλάβαστρα έκ πολυχρώμου ύάλου μέ γραμμικήν διακόσμησιν.
Έκ τών υπολοίπων ένδιαφέρον είναι μικρόν είδώλιον ζώου, τό όποιον φέρει έκατέρωθεν τής ράχεως άνά μίαν δέσμην ξύλων. ’Αντικείμενα γυναικείου στολισμού εύρέθησαν, έκτος τού προαναφερθέντος δακτυλίου, δύο χαλκά κάτοπτρα, τόξον μικράς πόρπης όστεΐνης είς σχήμα δελφίνος,ζεύγος ένωτίων σχήματος πυραμίδος άνεστραμμένης, έκ πηλού έπιχρυσωμένου (εχει άποτριβή), ωσαύτως έκ πηλού μέ έπιχρύσωσιν δύο δισκάρια φέροντα είς τό κέντρον άνάγλυπτον ρόδακα, όλίγαι χαλκαΐ σφαιρικαί ψήφοι περιδέραιου καί περί τούς έννέα χαλκοί δακτύλιοι. Ή λιτότης των άνευρεθέντων κτερισμάτων, ατινα προδίδουν μετρίαν οικονομικήν κατάστασιν των ταφέντων, προξενεί έντύπωσιν διά τήν άντίθεσιν πρός τήν δαπανηράν κατασκευήν τού ταφικοΰ κτίσματος. Τό γεγονός τούτο καί τό ότι εξω τού τάφου, παρά τήν είσοδον, άνευρέθη χρυσοΰν φύλλον, προερχόμενον πιθανώς άπό στεφάνην, μάς άναγκάζει νά δεχθώμεν ότι ό τάφος έσυλήθη κατά τήν άρχαιότητα, ίσως ότε παρεμερίσθησαν οί πρώτοι σκελετοί διά νά ταφούν οί νεώτεροι.
Ιωάννα Κωνσταντίνου
(Πηγή : Αποθετήριο Πανεπιστημίου Θεσσαλίας)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου