ΖΑΛΙΣΚΑ, ΤΟ ΣΠΑΝΙΟ ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Μια κατάβαση στα έγκατα των Δελφών και μια εξαιρετική περιγραφή απο τον Θάνο Ξανθόπουλο που συμμετείχε στην εξερεύνηση. Πλούσιο και το φωτογραφικό υλικό απο αυτό το σπάνιο στην διαμόρφωσή του και στις συνθήκες που επικρατούν σπήλαιο-βάραθρο.

* Αν και σε επίσημα έγγραφα το όνομα αναφέρεται ως Ζάλισκα, στην καθημερινότητα των ντόπιων προφέρεται Ζάλεσκα.






Πηγή : ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ



 

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΖΑΛΙΣΚΑ

Είχα πρωτοακούσει για το μυστηριώδες αυτό βάραθρο με την σκάλα πολλά χρόνια πριν καταφέρω να το κατέβω.

Θυμάμαι το 1999 κάποιοι μιλούσαν για ένα σπήλαιο κάτω στην περιοχή των Δελφών όπου οι Γερμανοί έλεγαν έκαναν μυστικές έρευνες κατά την διάρκεια της κατοχής, αναζητώντας το πραγματικό μαντείο των Δελφών και πιο συγκεκριμένα το “χάσμα” των Δελφών , εκεί δηλαδή όπου η Πυθία στεκόταν και εισπνέοντας τους ατμούς που αναδύονταν απο αυτό το χάσμα, έπεφτε σε μια κατάσταση “μέθης” ή έκστασης και έδινε τον χρησμό.

Μια άλλη εκδοχή ήταν οτι αναζητούσαν τον περίφημο “ομφαλό” των Δελφών.

Κατά  άλλους αναζητούσαν μυστικές υπόγειες διαδρομές που υποτίθεται οδηγούσαν πολύ μακριά και στην Κούφια ή Κοίλη Γή...!

Πολύ όμορφα και συναρπαστικά ακούγονταν όλα αυτά και σε εμένα εκείνη την εποχή και θυμάμαι πόσο ενθουσιασμένος ήμουν όταν αντίκρυσα για πρώτη φορά το έτος 2000 το βάραθρο με την σκάλα, που υποτίθεται έφτιαξαν οι Γερμανοί για να εξερευνήσουν τα “άδυτα”των Δελφών!

Το επισκέφθηκα άλλες δύο φορές το 2002 και το 2006 όμως και τις δύο αυτές φορές μετά την κάθετη μεταλλική σκάλα η φυσική γαλαρία ήταν πάντα γεμάτη με νερό εμποδίζοντάς μας να μπορέσουμε να δούμε τι κρύβονταν παραμέσα στο εντυπωσιακό κατά τα άλλα αυτό σπήλαιο!

Η αλήθεια τελικώς ήταν άλλη... και το μυστήριο-μυστικό, λύθηκε όταν εντελώς τυχαία σε αναζήτησή μου για σπηλαιολογικές αναφορές στην περιοχή ανακάλυψα την περιγραφή της εξερεύνησης που είχε γίνει την δεκαετία του 60 απο μέλη του ΕΟΣ Αθηνών!

Η πραγματική λοιπόν ιστορία του βαράθρου Ζάλισκα έχει ως εξής :

Το βάραθρο εξερευνήθηκε για πρώτη φορά το 1962 απο την σπηλαιολογική ομάδα ΕΟΣ Αθηνών που μετά απο πρόσκληση των κατοίκων της περιοχής, το κατέβηκε με σκοπό να διαπιστώσει εάν υπήρχε η δυνατότητα άντλησης νερού.

(Στην αρχή του κάθετου τμήματος της σκάλας υπάρχει και η βάση στερέωσης της αντλίας).

Το βάθος του μετρήθηκε στα -90 μέτρα και εκείνη την εποχή στο τέλος της χαρτογράφησης που έκαναν τα μέλη της ομάδας που το κατέβηκαν, σημειώνουν μια μικρή λίμνη.

Μετά απο τις δύο προηγούμενες επισκέψεις μου το 2002 και το 2006 και έχοντας πλέον και την αναφορά της εξερεύνησης του 1962 περίμενα την στιγμή που θα μπορούσα επιτέλους να φτάσω στο σημείο που η χαρτογράφηση έδειχνε την λιμνούλα στα -90 μέτρα.

Η στιγμή αυτή ήρθε το 2011 όταν εντελώς τυχαία επισκεφθήκαμε το βάραθρο Ζάλισκα για να δούμε σε τι κατάσταση βρισκόταν!

Στην επίσκεψή μας εκείνη μαζί με τους Παναγιώτη Γεωργίου (ΘΗΣΕΑΣ), την Σεβαστή Βαφειάδου (ΣΠ.Ο.Κ) την 17-12-2011 το βρήκαμε εντελώς στεγνό στο τέλος του κατακόρυφου κατεβάσματος, με την μεταλλική σκάλα και έτσι μπορέσαμε να προχωρήσουμε στην επικλινή φυσική στοά που τα προηγούμενα χρόνια την έβρισκα πάντα πλημμυρισμένη απο νερό.

Στο τέλος της στοάς δεν υπήρχε η λίμνη (είχε ξεραθεί μάλλον κι αυτή) αλλά άμμος και ένα πολύ στενό πέρασμα.

Αρχίσαμε να αφαιρούμε άμμο αλλά μετά απο λίγο αρχίσαμε να έχουμε σοβαρό πρόβλημα αναπνοής!

Το οξυγόνο ήταν ελάχιστο (τουλάχιστον) εκείνη την ημέρα και δεν ξέρω αν επικρατούν άλλες συνθήκες τις άλλες εποχές ή είναι μόνιμο φαινόμενο.

Το μήκος της φυσικής στοάς που είναι εντυπωσιακή, προσεγγίζει τα 50 μέτρα, το ύψος σε κάποια σημεία είναι μέχρι 10 μέτρα και το πλάτος μέχρι 3,5 μέτρα.

Η μεταλλική σκαλωσιά στήθηκε μετά την επίσκεψη της ομάδας του ΕΟΣ και είχε τοποθετηθεί αντλία για το νερό.

Στην επίσκεψή μου το 2006 που βρήκα ξανά πλημμυρισμένη την στοά, στο τέλος της σκάλας βρήκα μικρό αυτοκόλλητο (το οποίο έχω), πάνω στην σκάλα, με το όνομα του κατασκευαστή της (σωληνουργία απο την Θεσσαλονίκη).

Η γνώμη μου είναι πως το φαινόμενο με την ύπαρξη νερού είναι περιοδικό και μεταβάλλεται αναλόγως κάποιων συνθηκών που έχουν να κάνουν με τα υπόγεια νερά που τροφοδοτούν το βάραθρο (έχω μαρτυρία απο φίλο που βρήκε κάποια στιγμή νερό μέχρι το ύψος στην αρχή της σκάλας!).

Κάθε άλλη αναφορά περί κατασκευής της μεταλλικής σκαλωσιάς απο τους Γερμανούς κατά την διάρκεια της κατοχής, στον Β' Π.Π. Είναι αναληθής και ανακριβής!

Το φωτογραφικό υλικό:

Η είσοδος, ένας οριζόντιος θάλαμος

Ο διάκοσμος στον πρώτο θάλαμο 

Στο βάθος του οριζόντιου θαλάμου και λίγο χαμηλότερα ξεκινά η 

μεταλλική σκάλα και το κάθετο τμήμα του βαράθρου (30 μέτρα).

Η σκάλα ακολουθεί στα πρώτα μέτρα την φυσική κατηφορική κλίση 

του βαράθρου λίγο πριν το εντελώς κάθετο τμήμα του

Λίγο πριν την αρχή της φυσικής γαλαρίας που τα προηγούμενα 

χρόνια την έβρισκα πλημμυρισμένη

 

Ενα παλιό σχοινί που υπήρχε μας βοήθησε να κινηθούμε στην αρκετά επικλινή γαλαρία

Μετά απο μια κατηφορική διαδρομή περίπου 60 μέτρων φτάσαμε στο σημείο που σύμφωνα

με την χαρτογράφηση του 1962 υπήρχε μια μικρή λίμνη. Το βάθος σε αυτό το σημείο 

υπολογίστηκε στα -90 μέτρα απο την επιφάνεια

Διακρίνεται καθαρά η συσσώρευση μεγάλης ποσότητας άμμου. Το σίγουρο είναι οτι η φυσική γαλαρία πρέπει να έχει αρκετά μεγάλο μήκος ακόμη όπως μαρτυρά η όλη μορφολογία της

Στο σημείο αυτό πρέπει κάποιος να εισχωρήσει έρποντας 

καθότι το ύψος δεν ξεπερνά τα 30 με 40 εκατοστά

Στο τέλος της φυσικής γαλαρίας που σήμερα είναι κλειστή με άμμο

Ηδη τα προβλήματα αναπνοής έχουν γίνει πολύ αισθητά κατά την διάρκεια 

της επιστροφής μας προς την μεταλλική σκάλα

Η στοά πλημμυρισμένη με νερό το έτος 2006

Κείμενο-φωτογραφίες:

Θάνος Ξανθόπουλος

9 Ιανουαρίου 2012