Ο ΗΝΙΟΧΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΠΠΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

 

Δυο δημοσιεύματα απο το 1959 που ήρθαν στα χέρια μας θέτουν ένα ερώτημα σχετικό με την προέλευση των τεσσάρων αλόγων που κοσμούν την Βασιλική του Αγίου Μάρκου στην Βενετία.

Ανήκουν στο σύμπλεγμα του αρματοδρόμου Ηνίοχου των Δελφών ή όχι; Εχει τεκμηριωθεί κάποια απάντηση έως σήμερα;

 Ο γλύπτης Ζαντκίν, που κίνησε τότε το θέμα, ισχυρίζεται πως το άγαλμα του Ηνίοχου και οι τέσσερεις ίπποι έχουν πολλά κοινά γνωρίσματα.

Τίθεται έτσι μια υπόθεση εργασίας που η φυσική της εξέλιξη και λύση θα ήταν η ανάλυση των μετάλλων κατασκευής τόσο του Ηνίοχου των Δελφών όσο και των τεσσάρων αλόγων του Αγίου Μάρκου.

Κι αν υποθέσουμε πως ο ισχυρισμός του κυρίου Ζαντκίν έχει βάση, τότε τα λίγα μέρη απο σώμα αλόγου που υπάρχουν στην αναπαράσταση του συμπλέγματος του Μουσείου των Δελφών απο που προέρχονται; Μήπως υπήρχε και πέμπτος ίππος – ας τον πούμε αναπληρωματικό στην αρματοδρομία- όπως αυτός που κρατάει ο ιπποκόμος στο πιο κάτω σχέδιο και που δεν μεταφέρθηκε τότε στη Ρώμη;

Τα δύο δημοσιεύματα είναι των εφημερίδων ΕΘΝΟΣ (25 Μαρ.1959) και ΒΗΜΑ (1 Απρ.1959).

Εδώ θα διαβάσετε το άρθρο του Βήματος, καθώς και τα δύο αναφέρονται στο ίδιο θέμα με άλλα λόγια (μεταφορά αυτούσιου του κειμένου με την γλώσσα της εποχής).

ΟΙ ΙΠΠΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΚΑΙ Ο ΗΝΙΟΧΟΣ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

Αρθρον του γλύπτου Ζάντκιν

ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΑΙ ΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΑΡΙΣΙ, Μάρτιος, Ιδιαιτέρα Υπηρεσία,

Ο γνωστός γλύπτης Ζάντκιν διετύπωσε τελευταίως μίαν ενδιαφέρουσαν άποψιν σχετικώς με την προέλευσης του αγάλματος των ίππων που κοσμούν την Βασιλικήν του Αγίου Μάρκου της Βενετίας. Συγκεκριμένως, κατά τον κ. Ζάνττκιν, οι εν λόγω ίπποι ανήκουν εις το σύνολον του οποίου μέρος αποτελεί και ο περίφημος Ηνίοχος των Δελφών, ο οποίος ήλθεν εις φως το 1896 κατά την διάρκειαν αρχαιολογικών ανασκαφών εις την Ελλάδα.

Τα ηνία των τεσσάρων ίππων που κοσμούν την πρόσοψιν της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου εις την Βενετίαν κατέληγον εις τας χείρας του Ηνιόχου των Δελφών, κατά τον κ. Ζάντκιν, παλαιόν φίλον και μελετητήν της Βενετίας, η οποία του απένειμε και βραβείον.

Την άποψιν αυτήν υποστηρίζει ο εν λόγω γλύπτης εις άρθρον του δημοσιευόμενον εις την επιθεώρησιν “20ος Αιών”, τονίζων οτι οι ίπποι του Αγίου Μάρκου παρουσιάζονται ως έλκοντες το άρμα του Ηνιόχου.

                                                           Οι δύο δημοσιεύσεις του 1959

 Η εκδοχή του κ. Ζάντκιν δύναται να συνοψισθή ως εξής :

Κατά την διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας εις την Ελλάδα, ο Νέρων διέταξε να αποσπασθούν οι τέσσερεις ίπποι απο το όλον σύμπλεγμα του Ηνιόχου, που ευρίσκετο εις τους Δελφούς, και να μεταφερθούν εις την Ρώμην, όπου εκόσμουν την αψίδαν του Νέρωνος.

Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας, μαζί με άλλους θησαυρούς της αρχαίας Ελλάδος και της Ρώμης, μετέφερεν εις την Κωνσταντινούπολιν και τους τέσσερας αυτούς ίππους, οι οποίοι ετοποθετήθησαν εις τον περίφημον Ιππόδρομον της Κωνσταντινουπόλεως.

Κατά την εποχήν των Σταυροφοριών ο Δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος ηθέλησε να προστατεύσει τους τέσσερας ίππους απο την μανίαν καταστροφής που είχε κυριεύσει τους Σταυροφόρους, οι οποίοι είχον καταλάβει την Κωνσταντινούπολιν (1204), και διέταξε να μεταφερθεί το καλλιτέχνημα εις την Βενετίαν.

Ο Ναπολέων, με την σειράν του, μετέφερε του τέσσερας ορειχάλκινους ίππους εις το Παρίσι όπου μεταξύ του 1797 και 1915 εκόσμησαν την αψίδαν του Καρουσέλ εις τον κήπον του Κεραμικού.

Ακολούθως μεταφέρθησαν εκ νέου εις την Βενετίαν και εκόσμησαν την πρόσοψιν του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Μάρκου.

Εν τω μεταξύ, εις τους Δελφούς δεν είχαν μείνει παρά ερείπια.

Εκ των ερειπίων μιας οικίας ανεφάνη, την 28 Απριλίου 1896, ένα ορειχάλκινο άγαλμα ύψους 1,28μ. (Σημ. Αναφέρεται σε τμήμα του όλου αγάλματος) το οποίο παρίστανε ένα ωραίον, αινιγματικόν και γαλήνιον νέον με αδαμαντοποικίλτους οφθαλμούς, τυπικόν εκπρόσωπον της χρυσής νεολαίας των μεγάλων χρόνων της ελληνικής αρχαιότητος.

Ο νέος αυτός εκράτει εις χείρας του την άκραν ηνίων και ονομάσθη ούτω “Ηνίοχος των Δελφών”. Το υπόλοιπον μέρος του αγάλματος έλειπε.

Ο κ. Ζάντκιν φρονεί οτι υπάρχει συγκεκριμένη σχέσις μεταξύ του αγάλματος αυτού του Ηνιόχου και των ίππων του Αγίου Μάρκου. Αμφότερα τα καλλιτεχνήματα έχουν την ίδιαν ευγένειαν και τον ίδιον ρεαλισμόν, κυρίως ως προς την απόδοσιν των μυικών συσπάσεων. Η υψωμένη κνήμη του ίππου και ο κεκκαμένος βραχίων του Ηνιόχου εναρμονίζονται πλήρως. Το ζώον έχει την ιδίαν γαλήνιον αυτοπεποίθησιν απο την οποίαν κατέχεται και ο άνθρωπος, όπως επίσης, ίπποι και Ηνίοχος έχουν την ίδια βοστρύχωσιν.

 

 

Απο την επίσημη ιστοσελίδα του Αγίου Μάρκου