Ο ελληνικής καταγωγής Αντίνοος γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου* του 110 στην Κλαυδιούπολη της Βιθυνίας (σημερινό Μπολού Τουρκίας) από ποιμενική οικογένεια. Το 128, κατά τη διάρκεια περιοδείας του στη βορειοδυτική Μικρά Ασία, ο αυτοκράτορας Αδριανός είχε ένα απροσδόκητο συναπάντημα στην Κλαυδιούπολη, με τον Αντίνοο. Απογοητευμένος από τον γάμο του με τη Σαβίνα και καταγοητευμένος από την ομορφιά του, τον ερωτεύτηκε σφόδρα.
Δύο χρόνια αργότερα, κοντά στις 30 Οκτωβρίου του 130, καθώς οι δύο εραστές ταξίδευαν κατά μήκος του Νείλου, ο Αντίνοος έπεσε στο ποτάμι και πνίγηκε. Πολλοί είπαν πως δολοφονήθηκε όμως λέγεται ότι σύμφωνα με προφητεία των μάγων της Αιγύπτου, ο αυτοκράτορας θα πέθαινε, εκτός αν κάποιος από τους αφοσιωμένους φίλους του πρόσφερε τη δική του ζωή στους χθόνιους θεούς. Ο Αντίνοος έδειξε την αφοσίωσή του, βρίσκοντας το θάνατο στα νερά του Νείλου. Ο Αδριανός αρνήθηκε την εκδοχή αυτή, την οποία όμως επιβεβαίωσε ο σοβαρός ιστορικός του 3ου αιώνα Δίων ο Κάσσιος.
Ο Αδριανός ένιωσε βαθιά απελπισμένος κι έκλαψε ασυγκράτητα το χαμό του συντρόφου του. Προς τιμήν του έχτισε πόλη στο σημείο που πνίγηκε και την ονόμασε Αντινόου πόλιν ή Αντινούπολιν.
Μουσείο Δελφών
Ναοί και βωμοί ανεγέρθησαν σε αυτόν σε κάθε σημείο της αυτοκρατορίας και ιδρύθηκαν εορτές και αγώνες στις μεγαλύτερες πόλεις της Ανατολής. Γλύπτες και ζωγράφοι απαθανάτισαν το κάλλος του περίφημου νεανία σε κάθε πολύτιμη ύλη, μάρμαρο, χαλκό, πολύτιμους λίθους, νομίσματα, μετάλλια. Δόθηκε το όνομά του σε ένα από τα αστέρια, το οποίο πίστευαν ότι πρώτη φορά εμφανίσθηκε στον ουρανό. Ο νέος θεός είχε τους ιερείς του και έδιδε χρησμούς, Οι Αφοσιωμένοι στην λατρεία του άνθρωποι αποκλήθηκαν Φιλαντίνοοι. Επί των βάθρων των εικόνων του εγγράφονταν «Αντίνοω συνθρόνω των εν Αιγύπτω θεώ». Κολέγιο στο δίπλα στη Ρώμη Lanuvium έφερε το όνομα «Collegium salutare Dianae et Antinoi». Για τους Γαλάτες ήταν ότι ο θεός τους Belenus, ο Γαλατικός Απόλλων, «Antinoo et Beleno par aetas formaque par est» λέει μια μετρική επιγραφή. Η λατρεία του εξακολουθήθηκε μέχρι τον Ε’ αιώνα μ.Χ. οπότε έσβησε από τις ορμητικές πνοές του Χριστιανισμού.
Βατικανό
Πολυάριθμα είναι τα μνημεία που διασώζουν την μορφή του και σε 150 υπολογίζονται τα γλυπτά (70 αυθεντικά). Σε 140 υπολογίζονται τα δαχτυλίδια με λίθο και οι πολύτιμες πέτρες. Οι εικόνες του είναι τα καλύτερα έργα του Β’ μ.Χ. αιώνα. Ο M. Reinach αναφέρει ότι αυτά είναι η τελευταία ιδεώδης δημιουργία της αρχαίας τέχνης, η οποία βρήκε μέσα της νέες δυνάμεις για να εξυμνήσει τον ευνοούμενο του Αδριανού και να μετάσχει της λύπης του κυρίαρχού του κόσμου. Περισσότερο από όλους τους κλάδους της αρχαίας τέχνης εμπνεύσθηκε από τον Αντίνοο ως ήρωα και θεό η νομισματική.
Ρώμη, Βίλλα Αλμπάνι
Η λατρεία του Αντίνοου ήταν διαδεδομένη σε κάθε περιοχή της Ανατολικής αυτοκρατορίας αλλά ιδίως εμφανίζονταν στην Αίγυπτο, Βιθυνία, Φρυγία, Αρκαδία και Αχαΐα, στην Αλεξάνδρεια, Αδριανούπολη, Νικόπολη της Ηπείρου, Κύμη, Σμύρνη, Άγκυρα, Άργος, Αθήνα και στο θρησκευτικό κέντρο των Ελλήνων στους Δελφούς. Στην Μαντινεία της Αρκαδίας, η οποία πιστεύονταν ότι ήταν η μητρόπολη της ιδιαίτερής του πατρίδας του Αντίνοου, είχε αναγερθεί προς τιμή του ναός και ιδιαίτερος οίκος στο γυμναστήριο της πόλης, ο οποίος είχε κοσμηθεί με πολλά αγάλματα και τοιχογραφίες και τελούνταν ανά 5ετία αγώνες (Αντινόεια) στο στάδιο που βρίσκονταν δίπλα στα τείχη. Αντινόεια τελούνταν και στην Αθήνα, στα οποία λάμβαναν μέρος οι έφηβοι, στο Άργος και στην Αντινούπολη, όπως μετονομάσθηκε η αρχαία Αιγυπτιακή πόλη Βήσα, της οποίας ο Αντίνοος είχε καταστεί ο πολιούχος θεός.
Ο Αντίνοος θεωρήθηκε ως η προσωποποίηση του απόλυτου κάλλους και το όνομά του, η λέξη Αντίνοος, έγινε ταυτόσημη με την λέξη ωραίος, γι’ αυτό στην αρχαιότητα λέγονταν οι φράσεις «ωραίος ως ο Αντίνοος» και «ο νέος ούτος Αντίνοος».
*
Η ημέρα και ο μήνας γέννησής του
προέρχονται από μία επιγραφή σε ένα
δισκίο που χρονολογείται από το 136 μ.Χ.
Το έτος είναι αβέβαιο, αλλά ο Αντίνοος
πρέπει να ήταν 18 ετών όταν πνίγηκε, αν
και η ακριβής ημερομηνία του πνιγμού
είναι κι αυτή ασαφής αλλά σίγουρα λίγες
ημέρες πριν από τις 30 Οκτωβρίου του 130
π.Χ., όταν ο Αδριανός ίδρυσε την Αντινοόπολη
και άρα πιθανώς στις 22 (φεστιβάλ του
Νείλου) ή πιο πιθανό στις 24 (επέτειος
του θανάτου του Οσιρη).
Μουσείο Βερολίνου
Μουσείο Ελευσίνας
Μουσείο Νάπολης
Λούβρο, Παρίσι
Λούβρο, Παρίσι
Λούβρο, Παρίσι
Μουσείο Κοπεγχάγης
Ρώμη, Μουσείο Θερμών
Πράντο, Μαδρίτη
Ρώμη, Βίλλα Αλμπάνι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου